Hatın, 1943 yılı ilkbaharında Büyük Anavatan Savaşı (II. Dünya Savaşı) esnasında faşistlerin yerle bir ettikleri bir Belarus köyüdür. Şu an Hatın köyü, insanlarıyla beraber imha edilip daha sonra restore edilmeyen 186 Belarus köyünü temsil etmektedir. Belarus’un hayatını kaybeden 2230000 sakini (savaşta her dördüncü Belarus sakini hayatını kaybetmiştir) hatırasına 1969 yılında sakinleriyle beraber yakılan Hatın köyünün yerinde zafer adına sayısız fedakarlıklarda bulunan halkın metanet ve onurunun ebedileştirildiği bir hatıra kompleksi kurulmuştur.
22 mart 1943 tarihinde faşistler Hatın köyüne zorla girerek onu çevrelemişlerdir. Bunun öncesinde Hatın köyünün yakınlarında gerillalar tarafından bir faşist kafilesi ateşe tutulmuş ve bu atak sonucunda bir tane Alman subayı öldürülmüştür. Bunun karşılığında hiç de suçlu olmayan bütün köy idam cezasına çarptırılmıştır. Yaşlılar, kadınlar ve çocuklar dahil olmak üzere, Hatın köyünün bütün sakinleri evlerinden kovulup çiftlik ahırında toplanmıştır. Faşistler küçük çocukları olan kadınlara bile merhamet etmemişlerdir. Köyün bütün halkı ahırda toplandığı zaman faşistler kapıları kapatıp çevresini samanla döşeyip üzerine benzin döküp ahırı ateşe tutmuşlardır. Ahşap ahır bir anda alevlenmiştir. Çocuklar duman içinde boğularak ağlıyorlardı. Büyükler çocukları kurtarmaya çalışıyorlardı. İnsanların yaptığı baskı altında kapılar yıkılmıştır. Elbiseleri yanan, dehşet içindeki insanlar kaçmaya çalışmışlardır ancak faşistler, ateşten kurtulanları soğukkanlı bir şekilde tüfek ve makineli tüfeklerden kurşuna dizmişlerdir. 75’i 16 yaşından küçük olan çocuk olmak üzere, 149 kişi hayatını kaybetmiştir.
Çok az kişi kurtulabilmiştir. Çocuklardan sadece yedi yaşındaki Viktor Jelobkoviç ve on iki yaşındaki Anton Baranovskiy, büyüklerden ise Hatın faciasının yetişkin olan tek şahidi 56 yaşındaki demirci İosif Kaminskiy hayatta kalmıştır. Kendisi gece geç saatlerde, faşistlerin köyden gitmiş oldukları zaman, yanmış ve yaralı vaziyette kendine gelip ağır bir tane darbe daha yaşayacaktı. Ölüler arasında kendi yaralı oğlunu bulmuştur. Çocuk karnından ölümcül bir şekilde yaralıydı ve ağır yanıkları vardı. Babasının kucağında vefat etmiştir.
İosif Kaminskiy’in hayatından bu trajik kare, Hatın hatıra külliyesinin tek bir heykeli olan ‘Başını Eğmeyen İnsan’ heykelinin temelini teşkil etmiştir.
Hatın faciası, Nazilerin bütün istila dönemi esnasında Belarus halkına karşı uyguladıkları soykırım politikasının belirtisi olan binlerce olaydan bir tanesidir. Benzer faciaların yüzlerce tanesi Belarus topraklarında istilanın üç senesi boyunca (1941-1944) yaşanmıştır.
Gezimizden sadece olumlu izlenim yaşamanız için faşizm üzerindeki Büyük Zaferin anıtı olan Onur Tepesi’ni ziyaret edeceğiz. Bu anıt, 1944 yılı temmuz ayında Sovyet Ordusu’nun ‘Bagration’ harekatı esnasında Alman askerlerinin 105 binlik grubunu kuşatıp 11 temmuz tarihinde onu tam olarak tahrip etmiştir. Minsk civarındaki zafer, Belarus’un kurtuluşunda bir dönüm noktası olmuştur. Onur Tepesi, Belaruslu askerlerin kahramanlığı, onların iradesi ve zafer arzusunu ebedileştirmektedir.
Onur Tepesi’nin yüksekliği 70,6 metre. Hatıra külliyesi, heykel kompozisyonunu içeren 35 metre yüksekliğindeki bir toprak tepeden oluşmaktadır. Titanyum kaplı dört tane süngü 35,6 metre yüksekliğindedir. Bu süngüler, Belarus’un kurtuluşu uğruna mücadele edilen dört tane cepheyi simgelemektedir. Onlar, Sovyet asker ve gerillalarını tasvir eden kabartmalı halka ile kuşatılmıştır. Halkanın iç kısmı mozaik şeklindedir, orada yazan cümle şöyledir; «Sovyet Ordusu, Kurtarıcı Ordu’nun adı yaşasın!» Dikili taşın temeli, Onur nişanı ve Anavatan Savaşı nişanı ile süslenmiştir. Tepeyi, her biri 241 basamaktan oluşan iki tane beton merdiven kuşatmaktadır. Bu merdivenler, hatıra külliyesinin eteğinden heykellere doğru uzanır.
Onur Tepesi’nin açılış töreni 5 temmuz 1969 tarihinde yapılmıştır.
